TÜBİTAK
Bilgem tarafından düzenlenen etkinlikte açık kaynak kodlu bir yazılım olan
PostgreSQL’in önemi masaya yatırıldı.
Bilgi
Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun ev sahipliği yaptığı etkinliğe Ulaştırma
ve Altyapı Bakanlığı Bakan Yardımcısı Dr. Ömer Fatih Sayan, Sanayi ve Teknoloji
Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu
Başkanı Ömer Abdullah Karagözoğlu, TÜBİTAK Bilgem Yazılım Enstitüsü Müdürü
Cemil Sağıroğlu, öğrenciler ve çok sayıda sektör temsilcisi katıldı.
Ulaştırma
ve Altyapı Bakan Yardımcısı Sayan, programın açılışında yaptığı konuşmada
verinin günümüzdeki önemine değindi. İnternetin, temelde bir veri üretimi ve
paylaşımını ihtiva eden bir mecra olduğunu dile getiren Sayan, “Veriyi “Yeni
petrol” olarak nitelendirdi ve ekledi: “Özellikle mobil internet kullanımının
artmasıyla birlikte, kullanıcıların paylaştığı veri miktarı ve türünde büyük
artış meydana gelmiştir. Üretilen bu veriler; insanların sağlık bilgilerinden
burçlarına kadar uzanan geniş bir yelpazede; kullanıcıları daha iyi tanımak,
yeni servis ve ürünler geliştirmek, pazarlama stratejileri oluşturmak gibi pek
çok farklı amaçlar için kullanılabilmektedir. Bununla birlikte, bahsedilen
potansiyelin gerçekleştirilebilmesi 4 ana bileşene bağlıdır. Bu dört temel
bileşen; Verinin depolanması, verinin ilişkilendirilmesi, verinin
anlamlandırılması ve verinin sorgulanabilmesidir. Yani “Veri Füzyonu”
oluşturulmasıdır.”
Bakan Yardımcısı
Sayan: Yazılım Bizim Yerlilik Hassasiyetimizin En Fazla Olduğu Sektör
PostgreSQL
benzeri güvenilir ve yüksek sistem performansı sunan veri tabanı
teknolojilerine ihtiyaç duyulduğunu belirten Sayan, “PostgreSQL, açık kaynağı
yoğunlukla konuştuğumuz bugünlerde bize bu alandaki teknolojiyi yakalama adına
büyük bir fırsat sunmaktadır. PostgreSQL aynı zamanda PosGIS bileşeni ile
Coğrafi Bilgi Sistemleri alanında mekânsal verilerin tutulması, işlenmesini ve
analizin yapılmasını sağladığı gibi, MADLib bileşini ile de Veri Bilimi
alanında analitik fonksiyonlar kullanılmaktadır. Bu zamana kadar ülke olarak
veriyi tutma, sorgulama ve güncelleme ihtiyacımızı çoğunlukla kapalı kaynak
ticari veritabanları sistemlerini ithal ederek giderdik. PostgreSQL gibi açık
kaynak kodlu veritabanlarını ülkemize uyarlayarak, yazılım mühendislerimizin ve
akademisyenlerimizin gücü ile milli ve güvenilir veri teknolojilerimizi
oluşturmak için önemli bir fırsatımız var” dedi.
Cumhurbaşkanımız
Recep Tayyip Erdoğan’ın çizdiği 2023 vizyonu çerçevesinin temel stratejisinin
yerli ve milli üretim olduğunun altını çizen Sayan, “Yerli ve milli olarak
üretmek, her alanda dünya standartlarını yakalamak, geçmek ve son aşamada
standart oluşturmak. Hikâyemiz bu olmalı. Biz bunu her platformda dile
getiriyoruz ve getirmeye de devam edeceğiz. Bilhassa yazılım bizim yerlilik
hassasiyetimizin en fazla olduğu sektörlerden birisi. İki gün önce milyonlarca
kişi tarafından kullanıldığı için övgü ile bahsedilen WhatsApp, kullanıcılarını
bir sorunla karşı karşıya bıraktı, pek çoğunuz bu durumu fark etmişsinizdir.
Biz Bakanlık ve BTK olarak gerekli çalışmaları yaparak sorunun dünya genelinde
olduğunu saptadık. İşte bu tür sorunlar, neden yerli ve milliliğin her yere
yayılması konusunda bu kadar ısrarcı olmamız gerektiğini bir kez daha
gösteriyor” şeklinde konuştu.
Bakan Yardımcısı
Sayan: Yazılıma Destek Vermek Hayati Öneme Sahip
Milli
ihtiyaçlarımızı esas alarak geliştireceğimiz veritabanı teknolojilerimizin
yanında uzman kadrolara da ihtiyaç olduğuna dikkat çeken Sayan, “Bu ekipler
ticari rakiplerini ve sektörü sürekli takip etmeli, en son güncellemeleri ve
teknikleri sunabilecek geliştirmeleri yapabilmeli ve teknolojiye yön
vermelidir. Bu anlamda da hiçbir eksiğimiz olmadığını hep söylüyorum. Özellikle
insan kaynakları açısından imrenilecek bir noktadayız. Yeter ki doğru
yönlendirme ve imkânlarla buluşturalım insanlarımızı. Sayın Cumhurbaşkanımızın,
“Günümüzün en önemli güç kaynağı olan enformasyon ve bilgi teknolojileri
konusunda üreten değil tüketen konumundayız. Bu durum bizi, millî güvenliğimiz
başta olmak üzere, birçok açıdan kırılgan hâle getiriyor” sözleri asla
aklımızdan çıkmıyor. Bu çok haklı ve önemli tespite bağlı olarak; çalışmalarımızın temelini, yerli ve milli
ürünlerle, bunları geliştirecek parlak beyinler, yani kendi değerlerimiz
üzerine kurmak için yaptıklarımızın ne kadar doğru olduğu da ortaya çıkıyor. Bir
teknolojinin kendisini devam ettirebilmesi onu kullanacak ve sahiplenecek bir
ekosistemin oluşmasına bağlıdır. Bu bağlamda geliştireceğimiz veritabanı
teknolojilerinin kurum/kuruluş ve şirketlerimiz tarafından da kullanılması ve
gerekli geri bildirimlerin verilerek yazılım yaşam döngüsüne destek verilmesi
hayati önem arz etmektedir” ifadelerini kullandı.
Yazılım
üreten yerli firmalara da çağrıda bulunan Bakan Yardımcısı Sayan, “Uygulamalarını
milli veritabanını destekleyecek ve kullanacak şekilde geliştiriyor olabilmesi
gerekir. Bu sebeple sadece veriyi saklayan, sorgulayan ve güncelleyenlerin
dışında yazılım üreten şirketlerimiz de bu sürece destek vermelidir. PostgreSQL
açık kaynak kodu BSD lisansı benzeri bir lisansa sahiptir. Bu lisans kodu
değiştirme ve yeni bir ticari ürün olarak lisanslama ve pazarlama imkânını da
beraberinde getirmektedir. Ülkemizin ABD, Çin, İngiltere v.b. diğer ülkelerin
hâlihazırda yaptığı gibi PostgreSQL ve benzeri teknolojileri alıp, değiştirip
paketleyerek katma değeri yüksek ve başarılı ticari yazılımlar ve ürünler
çıkarmaması için de hiçbir sebep bulunmamaktadır. Bu yönüyle bakıldığında açık
kaynak kodlu teknolojiler yerli ve milli teknoloji hamlesinin başarısına büyük
katkı sağlamaktadır. Ayrıca bu teknolojiler ülkemizin dış ticaret dengesi ve
döviz açığı kalemlerine olumlu katkı yaptığı için ekonomik kalkınma anlamında
da önemli rol oynamaktadır. Bu teknolojiyi geliştirmek suretiyle ülkemizde yeni
bir istihdam alanı da açılmış olacaktır. Bunu da dikkatlerinize sunmak isterim”
dedi.
Açık
kaynak teknolojilerinin işlerini oldukça kolaylaştırdıklarının altını çizen
Sayan, “Sadece PostgreSQL değil tüm açık mimari veri tabanları ihtiyaçlarımız
doğrultusunda kullanmaya başlandı. Gururla söyleyebilirim ki BTK, Açık Kaynak
ekosistemini en başarılı uygulayan kurumlardan biridir. Bu fırsattan istifade
ile bir projeyi henüz kamuoyu önünde ilk defa burada açıklamak istiyorum.
Arkadaşlarımız tamamı açık kaynak çözümleri ile bir büyük veri ve yapay zeka
laboratuvarı kurdular. Bu laboratuvarın kurum ihtiyaçları yanında akademik
camiamıza ve araştırmacılarımıza açılan bir pencere olmasını da arzu ediyoruz.
İsteyen
akademisyenlerin laboratuvarı kullanabilecekleri bir yapı öngörüyoruz.
PostgreSQL de laboratuvarımızın temel bileşenlerinden biri olacaktır. Açık
kaynak, açık verisiz olmaz. Açık veriden konuşmanın çok kolay olmadığı bir
ülkeyiz. Laboratuvar projemiz ile umut ediyoruz bu konuda öncü bir adım atılmış
olur” sözleriyle bu yazılımın önemini vurguladı.
Bakan Yardımcısı
Kacır: Açık Kaynak Teknolojileri Ülkemiz İçin Önemli Bir Yere Sahip
Sanayi
ve Teknoloji Bakanlığı Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır da açık kaynak veri
tabanının önemini anlatan bir konuşma yaptı. PostgreSQL’in birçok otorite
tarafından dünyanın en gelişmiş açık kaynak veri tabanı olarak görüldüğüne
değinen Kacır, “Ülkemizde bilinirliğinin artması ve yaygınlaşması için
düzenlenen bu konferansa ilginin yoğun olması memnun edici. Sanayi ve Teknoloji
Bakanlığı olarak çalışmalarımızı milli teknoloji hamlesini gerçekleştirmeye
odaklamış durumdayız. Çünkü bu programı ülkemizin kalkınması ve hedeflerine
ulaşması için olmazsa olmaz bir çerçeve olarak görüyoruz. Milli teknoloji
hamlemizin iki temel amacı bulunuyor. Birincisi tam bağımsızlık için kritik
öneme sahip yüksek teknolojik ürünlerin milli imkânlarda ve özgün olarak
geliştirilmesi ve üretilmesi. İkincisi ise küresel rekabette bizi ekonomik
olarak öne çıkaracak yüksek teknolojiler geliştirilmesi. Açık kaynak
teknolojilerinin bahsettiğim bu iki temel amaca da hizmet etmesi bakımından
ülkemiz için önemli bir yere sahip olduğunu düşünüyorum” dedi.
Kacır,
“Açık kaynak öncelikle kritik teknolojik alanlarda dışa bağımlılığın getirdiği
ulusal güvenlik risklerinin azaltılması açısından önemli bir enstrümandır. Özellikle
stratejik alanlarda veri sızıntıları ve dış müdahaleye açıklık gibi potansiyel
riskler lisanslı ürünler yerine açık kaynaklı ürünler kullanımını gerekli
kılmaktadır. Verinin, veri güvenliğinin öneminin gittikçe arttığını
düşündüğümüzde aslında her alanda bu ihtiyacın var olduğunu söyleyebiliriz. Bu
nedenle önümüzdeki dönemin kritik teknolojileri arasında gösterilen güvenlik
sistemlerinin önemli bir bileşeninin açık kaynak uygulamaları olacağı
kanaatindeyim. Açık kaynak yöneliminin bizim için önemi ise ülkemizde ihtiyaç
duyduğumuz teknoloji ürünlerini kendi kaynaklarımızla karşılama imkanı
sunmasıdır. Bildiğiniz üzere ülke olarak dijital dönüşümde sağlam adımlar
atıyoruz. Bu gelişimle birlikte harcadığımız bütçe de artıyor. Dolayısıyla
ihtiyaçlarımızı kendi imkânlarımızla lisans maliyet yüklerine katlanmadan
halledebilmemiz daha önemli hale geliyor. Açık kaynak dünyasının bu bakımdan
ülkemiz için önemli bir fırsat olduğunu düşünüyoruz” şeklinde açıklamalarda
bulundu.
BTK Başkanı
Karagözoğlu: Açık Kaynak Kodlu Teknolojilerde Büyük Atılım Kaydettik
BTK
Başkanı Ömer Abdullah Karagözoğlu da verinin öneminden bahsederek konuşmasına
başladı. Özellikle mobil internet kullanımı ile veri kullanımının arttığına
dikkat çeken Karagözoğlu, “Açık kaynak kodlu teknolojiler ülkemizin son
yıllarda büyük atılım kaydettiği milli ve yerli teknolojiler konusunda büyük
önem arz etmektedir. Diğer alanlarda olduğu gibi veri tabanı teknolojileri
konusunda da açık kaynak kodlu uygulamalar kullanılarak ülkemizin ihtiyaçları
doğrultusunda mühendislerimiz tarafından yerli çözümler üretilebilmektedir. Bu
yönüyle bakıldığında açık kaynak kodlu teknolojiler yerli ve milli teknoloji
hamlesinin başarısına büyük katkı sağlamaktadır. Ayrıca bu teknolojiler
ülkemizin dış ticaret dengesi ve döviz açığı kalemlerine olumlu katkı yaptığı
için ekonomik kalkınma anlamında da önemli rol üstlenmektedir. Sonuç olarak
teknolojik gelişmeler ve artan internet bağlantı imkânlarının getirdiği veri
potansiyelini kullanabilmek için veriyi sorgulanabilir formata sokmak
gerekmektedir. PostGre ve benzeri açık kaynak kodlu ürünler hızla değişen veri
isterilerine çevik bir şekilde cevap verebildiği için teknoloji dünyasının
dinamik yapısına ayak uydurabilmektedir” dedi.