TÜBİTAK Bilgem tarafından düzenlenen etkinlikte açık kaynak kodlu bir yazılım olan PostgreSQL’in önemi masaya yatırıldı.

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’nun ev sahipliği yaptığı etkinliğe Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı Bakan Yardımcısı Dr. Ömer Fatih Sayan, Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu Başkanı Ömer Abdullah Karagözoğlu, TÜBİTAK Bilgem Yazılım Enstitüsü Müdürü Cemil Sağıroğlu, öğrenciler ve çok sayıda sektör temsilcisi katıldı.

Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Sayan, programın açılışında yaptığı konuşmada verinin günümüzdeki önemine değindi. İnternetin, temelde bir veri üretimi ve paylaşımını ihtiva eden bir mecra olduğunu dile getiren Sayan, “Veriyi “Yeni petrol” olarak nitelendirdi ve ekledi: “Özellikle mobil internet kullanımının artmasıyla birlikte, kullanıcıların paylaştığı veri miktarı ve türünde büyük artış meydana gelmiştir. Üretilen bu veriler; insanların sağlık bilgilerinden burçlarına kadar uzanan geniş bir yelpazede; kullanıcıları daha iyi tanımak, yeni servis ve ürünler geliştirmek, pazarlama stratejileri oluşturmak gibi pek çok farklı amaçlar için kullanılabilmektedir. Bununla birlikte, bahsedilen potansiyelin gerçekleştirilebilmesi 4 ana bileşene bağlıdır. Bu dört temel bileşen; Verinin depolanması, verinin ilişkilendirilmesi, verinin anlamlandırılması ve verinin sorgulanabilmesidir. Yani “Veri Füzyonu” oluşturulmasıdır.”

Bakan Yardımcısı Sayan: Yazılım Bizim Yerlilik Hassasiyetimizin En Fazla Olduğu Sektör

PostgreSQL benzeri güvenilir ve yüksek sistem performansı sunan veri tabanı teknolojilerine ihtiyaç duyulduğunu belirten Sayan, “PostgreSQL, açık kaynağı yoğunlukla konuştuğumuz bugünlerde bize bu alandaki teknolojiyi yakalama adına büyük bir fırsat sunmaktadır. PostgreSQL aynı zamanda PosGIS bileşeni ile Coğrafi Bilgi Sistemleri alanında mekânsal verilerin tutulması, işlenmesini ve analizin yapılmasını sağladığı gibi, MADLib bileşini ile de Veri Bilimi alanında analitik fonksiyonlar kullanılmaktadır. Bu zamana kadar ülke olarak veriyi tutma, sorgulama ve güncelleme ihtiyacımızı çoğunlukla kapalı kaynak ticari veritabanları sistemlerini ithal ederek giderdik. PostgreSQL gibi açık kaynak kodlu veritabanlarını ülkemize uyarlayarak, yazılım mühendislerimizin ve akademisyenlerimizin gücü ile milli ve güvenilir veri teknolojilerimizi oluşturmak için önemli bir fırsatımız var” dedi.

Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın çizdiği 2023 vizyonu çerçevesinin temel stratejisinin yerli ve milli üretim olduğunun altını çizen Sayan, “Yerli ve milli olarak üretmek, her alanda dünya standartlarını yakalamak, geçmek ve son aşamada standart oluşturmak. Hikâyemiz bu olmalı. Biz bunu her platformda dile getiriyoruz ve getirmeye de devam edeceğiz. Bilhassa yazılım bizim yerlilik hassasiyetimizin en fazla olduğu sektörlerden birisi. İki gün önce milyonlarca kişi tarafından kullanıldığı için övgü ile bahsedilen WhatsApp, kullanıcılarını bir sorunla karşı karşıya bıraktı, pek çoğunuz bu durumu fark etmişsinizdir. Biz Bakanlık ve BTK olarak gerekli çalışmaları yaparak sorunun dünya genelinde olduğunu saptadık. İşte bu tür sorunlar, neden yerli ve milliliğin her yere yayılması konusunda bu kadar ısrarcı olmamız gerektiğini bir kez daha gösteriyor” şeklinde konuştu. 

Bakan Yardımcısı Sayan: Yazılıma Destek Vermek Hayati Öneme Sahip

Milli ihtiyaçlarımızı esas alarak geliştireceğimiz veritabanı teknolojilerimizin yanında uzman kadrolara da ihtiyaç olduğuna dikkat çeken Sayan, “Bu ekipler ticari rakiplerini ve sektörü sürekli takip etmeli, en son güncellemeleri ve teknikleri sunabilecek geliştirmeleri yapabilmeli ve teknolojiye yön vermelidir. Bu anlamda da hiçbir eksiğimiz olmadığını hep söylüyorum. Özellikle insan kaynakları açısından imrenilecek bir noktadayız. Yeter ki doğru yönlendirme ve imkânlarla buluşturalım insanlarımızı. Sayın Cumhurbaşkanımızın, “Günümüzün en önemli güç kaynağı olan enformasyon ve bilgi teknolojileri konusunda üreten değil tüketen konumundayız. Bu durum bizi, millî güvenliğimiz başta olmak üzere, birçok açıdan kırılgan hâle getiriyor” sözleri asla aklımızdan çıkmıyor. Bu çok haklı ve önemli tespite bağlı olarak;  çalışmalarımızın temelini, yerli ve milli ürünlerle, bunları geliştirecek parlak beyinler, yani kendi değerlerimiz üzerine kurmak için yaptıklarımızın ne kadar doğru olduğu da ortaya çıkıyor. Bir teknolojinin kendisini devam ettirebilmesi onu kullanacak ve sahiplenecek bir ekosistemin oluşmasına bağlıdır. Bu bağlamda geliştireceğimiz veritabanı teknolojilerinin kurum/kuruluş ve şirketlerimiz tarafından da kullanılması ve gerekli geri bildirimlerin verilerek yazılım yaşam döngüsüne destek verilmesi hayati önem arz etmektedir” ifadelerini kullandı.

Yazılım üreten yerli firmalara da çağrıda bulunan Bakan Yardımcısı Sayan, “Uygulamalarını milli veritabanını destekleyecek ve kullanacak şekilde geliştiriyor olabilmesi gerekir. Bu sebeple sadece veriyi saklayan, sorgulayan ve güncelleyenlerin dışında yazılım üreten şirketlerimiz de bu sürece destek vermelidir. PostgreSQL açık kaynak kodu BSD lisansı benzeri bir lisansa sahiptir. Bu lisans kodu değiştirme ve yeni bir ticari ürün olarak lisanslama ve pazarlama imkânını da beraberinde getirmektedir. Ülkemizin ABD, Çin, İngiltere v.b. diğer ülkelerin hâlihazırda yaptığı gibi PostgreSQL ve benzeri teknolojileri alıp, değiştirip paketleyerek katma değeri yüksek ve başarılı ticari yazılımlar ve ürünler çıkarmaması için de hiçbir sebep bulunmamaktadır. Bu yönüyle bakıldığında açık kaynak kodlu teknolojiler yerli ve milli teknoloji hamlesinin başarısına büyük katkı sağlamaktadır. Ayrıca bu teknolojiler ülkemizin dış ticaret dengesi ve döviz açığı kalemlerine olumlu katkı yaptığı için ekonomik kalkınma anlamında da önemli rol oynamaktadır. Bu teknolojiyi geliştirmek suretiyle ülkemizde yeni bir istihdam alanı da açılmış olacaktır. Bunu da dikkatlerinize sunmak isterim” dedi.

Açık kaynak teknolojilerinin işlerini oldukça kolaylaştırdıklarının altını çizen Sayan, “Sadece PostgreSQL değil tüm açık mimari veri tabanları ihtiyaçlarımız doğrultusunda kullanmaya başlandı. Gururla söyleyebilirim ki BTK, Açık Kaynak ekosistemini en başarılı uygulayan kurumlardan biridir. Bu fırsattan istifade ile bir projeyi henüz kamuoyu önünde ilk defa burada açıklamak istiyorum. Arkadaşlarımız tamamı açık kaynak çözümleri ile bir büyük veri ve yapay zeka laboratuvarı kurdular. Bu laboratuvarın kurum ihtiyaçları yanında akademik camiamıza ve araştırmacılarımıza açılan bir pencere olmasını da arzu ediyoruz.

İsteyen akademisyenlerin laboratuvarı kullanabilecekleri bir yapı öngörüyoruz. PostgreSQL de laboratuvarımızın temel bileşenlerinden biri olacaktır. Açık kaynak, açık verisiz olmaz. Açık veriden konuşmanın çok kolay olmadığı bir ülkeyiz. Laboratuvar projemiz ile umut ediyoruz bu konuda öncü bir adım atılmış olur” sözleriyle bu yazılımın önemini vurguladı.

Bakan Yardımcısı Kacır: Açık Kaynak Teknolojileri Ülkemiz İçin Önemli Bir Yere Sahip

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır da açık kaynak veri tabanının önemini anlatan bir konuşma yaptı. PostgreSQL’in birçok otorite tarafından dünyanın en gelişmiş açık kaynak veri tabanı olarak görüldüğüne değinen Kacır, “Ülkemizde bilinirliğinin artması ve yaygınlaşması için düzenlenen bu konferansa ilginin yoğun olması memnun edici. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak çalışmalarımızı milli teknoloji hamlesini gerçekleştirmeye odaklamış durumdayız. Çünkü bu programı ülkemizin kalkınması ve hedeflerine ulaşması için olmazsa olmaz bir çerçeve olarak görüyoruz. Milli teknoloji hamlemizin iki temel amacı bulunuyor. Birincisi tam bağımsızlık için kritik öneme sahip yüksek teknolojik ürünlerin milli imkânlarda ve özgün olarak geliştirilmesi ve üretilmesi. İkincisi ise küresel rekabette bizi ekonomik olarak öne çıkaracak yüksek teknolojiler geliştirilmesi. Açık kaynak teknolojilerinin bahsettiğim bu iki temel amaca da hizmet etmesi bakımından ülkemiz için önemli bir yere sahip olduğunu düşünüyorum” dedi.

Kacır, “Açık kaynak öncelikle kritik teknolojik alanlarda dışa bağımlılığın getirdiği ulusal güvenlik risklerinin azaltılması açısından önemli bir enstrümandır. Özellikle stratejik alanlarda veri sızıntıları ve dış müdahaleye açıklık gibi potansiyel riskler lisanslı ürünler yerine açık kaynaklı ürünler kullanımını gerekli kılmaktadır. Verinin, veri güvenliğinin öneminin gittikçe arttığını düşündüğümüzde aslında her alanda bu ihtiyacın var olduğunu söyleyebiliriz. Bu nedenle önümüzdeki dönemin kritik teknolojileri arasında gösterilen güvenlik sistemlerinin önemli bir bileşeninin açık kaynak uygulamaları olacağı kanaatindeyim. Açık kaynak yöneliminin bizim için önemi ise ülkemizde ihtiyaç duyduğumuz teknoloji ürünlerini kendi kaynaklarımızla karşılama imkanı sunmasıdır. Bildiğiniz üzere ülke olarak dijital dönüşümde sağlam adımlar atıyoruz. Bu gelişimle birlikte harcadığımız bütçe de artıyor. Dolayısıyla ihtiyaçlarımızı kendi imkânlarımızla lisans maliyet yüklerine katlanmadan halledebilmemiz daha önemli hale geliyor. Açık kaynak dünyasının bu bakımdan ülkemiz için önemli bir fırsat olduğunu düşünüyoruz” şeklinde açıklamalarda bulundu.

BTK Başkanı Karagözoğlu: Açık Kaynak Kodlu Teknolojilerde Büyük Atılım Kaydettik

BTK Başkanı Ömer Abdullah Karagözoğlu da verinin öneminden bahsederek konuşmasına başladı. Özellikle mobil internet kullanımı ile veri kullanımının arttığına dikkat çeken Karagözoğlu, “Açık kaynak kodlu teknolojiler ülkemizin son yıllarda büyük atılım kaydettiği milli ve yerli teknolojiler konusunda büyük önem arz etmektedir. Diğer alanlarda olduğu gibi veri tabanı teknolojileri konusunda da açık kaynak kodlu uygulamalar kullanılarak ülkemizin ihtiyaçları doğrultusunda mühendislerimiz tarafından yerli çözümler üretilebilmektedir. Bu yönüyle bakıldığında açık kaynak kodlu teknolojiler yerli ve milli teknoloji hamlesinin başarısına büyük katkı sağlamaktadır. Ayrıca bu teknolojiler ülkemizin dış ticaret dengesi ve döviz açığı kalemlerine olumlu katkı yaptığı için ekonomik kalkınma anlamında da önemli rol üstlenmektedir. Sonuç olarak teknolojik gelişmeler ve artan internet bağlantı imkânlarının getirdiği veri potansiyelini kullanabilmek için veriyi sorgulanabilir formata sokmak gerekmektedir. PostGre ve benzeri açık kaynak kodlu ürünler hızla değişen veri isterilerine çevik bir şekilde cevap verebildiği için teknoloji dünyasının dinamik yapısına ayak uydurabilmektedir” dedi.